ژان ژاک روسو
رابطه روسو با روشنگری همچون هیوم رابطه عشق و نفرت بود.برخلاف سایر روشنفکران عصر روشنگری که رفتار های متین اجتماعی داشتند ولی روسو این چنین نبود.او آشکارا و مستقیم با خردگرایی سر ستیز داشت و مخالفت خود را با نظریات لاک،هابز،نیوتن بیان میکرد.از نظر رفتار های فردی با همه سر ستیز داشت و به مثبت و منفی حمله میکرد.
روسو معتقد بود در مسائل روشنفکری، خرد و اندیشه و منطق برای کشف حقایق جامع نیستند.بلکه عواطف و احساسات و غرایز راهنمای خوبی به ما برای کشف حقایق امور هستند.او در این اندیشه تا بدان جایی پیشرفت که گفت:«انسانی که فقط به خرد و منطق استناد می کند حیوانی فاسد و اسیر است.» از دیگر اندیشه های روسو این بود که: «پیشرفت و مدرنیته» را لزوما منتهی به سعادت و خوشبختی نمی دانست.
از نظر سیاسی روسو کاملا معتقد به آزادی های فردی و اجتماعی بود و جزو عدالت خواهان جامعه به شمار می آمد.همین گفتمان او بعد ها باعث به حرکت در آوردن چرخ های انقلاب فرانسه شد.روسو بیش از هرچیزی در جامعه به مساوات تاکید می کرد.همین نظر او باعث می شد تا برخلاف جان لاک، او از مالکیت خصوصی طرفداری نکند. پافشاری بر اصل تفکیک قوا و مهار کردن قدرت حکومت و تقسیم آن در میان قوه های مختلف با رای و تایید مردم و پیشبرد این اندیشه از دیگر نکات بارز اوست.که بعد ها تبدیل به یکی از سنگ بناهای لیبرال دموکراسی شد.
درست است که روسو چندان داستان های رمانتیک و عاشقانه نمی نوشت ولی برخی ها او را پدرخوانده رمانتیزم می نامند.شاید تاکید او به احساسات و عواطف به جای دلیل و منطق و اندیشه جات او در خصوص «بازگشت به طبیعت» باعث این پدیده شد.در فضایی که انقلاب صنعتی با سرعت تمام جامعه ی کهن و ساده بشری را در می نوردید و همه چیز به سمت صنعتی شدن پیش می رفت. انسان دچار پدیده «از خود بیگانگی» شده بود. زندگی شهری،گسترش کارخانجات، از بین رفتن بسیاری از مزارع و طبیعت و دامداری و در عوض شکل گیری کارخانجات عظیم، انسان را دچار علاقه به نوستالژی قدیم و زندگی ساده در طبیعت بیرون شهر ها می کرد.روسو با بند بند وجود خود از زندگی های صنعتی در شهر های پر جمعیت متنفر بود و با آن به مخالفت می پرداخت.اندیشه های روسو راجع به بازگشت به طبیعت در یک بازه ی زمانی بسیار در میان مردم محبوب شد.و حتی ملاکین و اشراف نیز نسبت به آن رغبت نشان می دادند.مشهور است که ملکه فرانسه در گوشه ای از کاخ ورسای مزرعه ای واقعی داشت و هر روز با اشتیاق به سراغ گاو ها رفته و آن ها را می دوشید.
تحقیق و گردآوری:گروه کارشناسی ایران سکه
خرداد 1401
پرسش کاربران