موزه عبرت
یکی از بناهای تاریخی ایران موزه عبرت می باشد. بنای این ساختمان در زمان فتحعلی شاه گذاشته شد و سپس در دوره پهلوی اول تکمیل شده و از سال 1311 شروع به کار کرد. اسامی اولیه این ساختمان به ترتیب توقیف گاه،زندان موقت شهربانی، زندان زنان و سپس کمیته مشترک ضد خرابکاری نام گرفت.این ساختمان به عنوان اولین زندان مدرن ایران نیز شناخته می شود.
با وقوع چند حادثه بمب گذاری و همچنین دو ترور نا موفق به شاه و رشد سریع افکار چپ در ایران، شاه به این نتیجه می رسد که باید در ایران یک کمیته برای مبارزه با فعالیت های مخالفان داخلی بوجود بیاید. نام این کمیته سازمان اطلاعات و امنیت کشور معروف به ساواک می شود.
در آن زمان دستگاه های اطلاعاتی و امنیتی رژیم به صورت جدا از یکدیگر عمل می نمودند. تمام اجزای امنیتی رژیم کار مبارزه با مخالفان داخلی به خصوص گروه های مسلح را جداگانه به جلو می بردند. به دنبال رشد و گسترش مبارزه مسلحانه، به منظور ایجاد هماهنگی برای مبارزه با تروریستها (به اصطلاح رژیم) کمیته مشترک ضد خرابکاری در سال 1351 تشکیل می شود.اگر چه ارتش و شهربانی هم عضو این سازمان بودند ولی با ریاست پرویز ثابتی عملا کمیته به دست ساواک می افتد.
بسیاری از افراد سیاسی و حتی فرهنگی تاریخ ایران تجربه بازداشت یا محکومیت در این زندان را دارند.شخصیت هایی مثل علی شریعتی،آیت الله ربانی شیرازی، آیت الله منتظری، آیت الله لاهوتی، آیت الله خامنه ای، خسرو گلسرخی،حبیب الله عسگر اولادی، موسی خیابانی، مرضیه حدیدچی، منصور یاقوتی و...
بعد از انقلاب این زندان به همان فعالیت گذشته خود ادامه داد تا اینکه در سال 1379 رسما تعطیل شده و جای خود را به زندان اوین داد. این مکان در سال 1381 به عنوان موزه عبرت برای بازدید عموم افتتاح شد.
بنابه خاطرات و کتاب های زندانیانی که در این بازداشتگاه بودند، رژیم برای اعتراف گیری و همچنین تحت فشار قرار دادن زندانیان از انواع روش های شکنجه استفاده می نمود. این موزه برای کسانی که به دنبال پژوهش های سیاسی اجتماعی در ایران معاصر هستند بسیار مفید می باشد.
این زندان دارای بخش های مختلفی است:
اتاق نگه داری البسه: به محض ورود زندانیان اشیاء و وسایل آن ها گرفته شده و روانه سلول های عمومی یا انفرادی می شدند.
محوطه حیات یا محوطه اصلی: تمام بند های زندان در انتها به این محوطه ختم می شد. یک محوطه دایره ای شکل و رو باز.
بند های عمومی و انفرادی: ساختمان دارای شش راهرو بود که در هر راهرو بنا به نیاز سلول های انفرادی و عمومی وجود داشت.
محل ملاقات زندانیان: فضایی که در دو سوی آن حفاظ های آهنی وجود داشت که زندانیان با نزدیکان خود از پشت حفاظ ها ملاقات و دیدار می کردند.
حمام زندان: یک بنای جدا در طبقه همکف حیاط وجود دارد که در یک روز از هفته به زندانیان اجازه استحمام می دادند آن هم به صورت ده دقیقه ای و محدود.
علاقه مندان می توانند فیلم بازدید مقام معظم رهبر از موزه عبرت را در اینجا و همچنین فیلم بازدید آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی را در اینجا مشاهده نمایند.
آدرس موزه: تهران، میدان امام خمینی (ره)، ابتدای خیابان فردوسی جنوبی، خیابان کوشک مصری، خیابان شهید یارجانی، پلاک 11
زمان بازدید:همه روزه در شش ماه اول سال از ساعت 9 الی 17 و در شش ماهه دوم از ساعت 9 الی 16
تلفن تماس:02166722096
تحقیق و گردآوری: گروه کارشناسی ایران سکه
بهمن 1401
پرسش کاربران