کیفیت (گرید) بندی سکه
کیفیت گذاری سکه، یکی از مباحث رایج و پر بحث در مجموعه داری است. بسیارند کسانی که برحسب درجه کیفیت با یکدیگر اختلاف نظر دارند. ما در این مقاله سعی می کنیم که معیار را نه شناخت خود و نه گفتمان رایج بلکه معیار و شاخص کمپانی های معتبر جهانی قرار بدهیم و با اطلاعاتی که آن ها در سایت ها و مقالات خود ارائه می کنند، به یک جمع بندی رسیده و راجع به کیفیت گذاری مطالبی را به مخاطبمان ارائه کنیم.
بدیهی است که ممکن است قسمتی از مطالب برای برخی از متخصصان این حوزه قانع کننده نباشد و هدف ما به هیچ عنوان ارائه یک مطلب و سند کامل راجع به کیفیت گذاری سکه نیست، چون در مورد گرید بندی حتی در میان متخصصان کمپانی های معتبر بین المللی اختلاف نظر های فراوانی وجود دارد و ارائه یک مطلب کاملا درست از عهده ما خارج است.هدف ما فقط نوشتن یک مقاله ای نزدیک به واقعیت و آگاهی بخشی تا حد امکان می باشد.
** کلمه بانکی در سکه شناسی ایران به کیفیت گذاری سکه اشاره می کند و به هیچ عنوان منظور، سکه ای که در بانک ضرب شده یا خارج از بانک ضرب شده نیست، بلکه منظور از بانکی درجه کیفیت سکه می باشد. زیرا سکه های تقلبی درجه بندی نمی شوند بلکه فقط اسم تقلبی،فیک،ضرب دو به آن ها اتلاق می شود و کیفیت شان مطرح نیست.
درست است که مطالعه در این حوزه می تواند خیلی از مطالب را برای شما روشن کند ولی تجربه در کیفیت گذاری حرف اول را می زند بنابراین مانند اسکناس، همیشه قبل از کیفیت ارائه شده به کیفیت گذارنده دقت کنید و ببینید چه کسی کیفیت سکه را تعیین می کند.
واژه «UNC» علامت اختصاری uncirculated به معنی وارد چرخه نشده می باشد و در علم مجموعه داری برای مسکوکات نو و بانکی و استفاده نشده اطلاق می گردد. کارشناسان برای درجه بندی سکه از کلمه «MS» علامت اختصاری «mint state» به معنی درجه ضرب نیز استفاده می کنند. به دلیل حساسیت موضوع خود کیفیت «UNC» یا «MS» بین گرید 70 تا 60 تقسیم می شود. گرید 70 آخرین درجه ای است که یک مسکوک می تواند داشته باشد.
در کیفیت گذاری سکه ها عوامل مختلفی نقش دارند و در واقع همگی آن ها دست به دست یکدیگر داده و کیفیت و گرید نهایی سکه را تعیین می کنند. به چند مورد مهم در زیر اشاره می کنیم:
- وجود فرسایش نظیر خط و خراش و ساییدگی در سکه
- لعاب موجود روی سکه
- درخشندگی و برق سکه
- سالم یا ضرب خوردگی کنگره های بیرونی سکه
- کیفیت ضرب سکه و برجستگی های سکه و نبود اشکالاتی نظیر پلیسه قالب یا گرفتگی قالب و...
گرید MS70
این سکه بدون کوچک ترین ایراد و با بهترین کیفیت و لعاب و جلای بانکی ضرب شده است.
کیفیت MS69
این سکه نیز از ضرب بی نظیری برخوردار است ولی ممکن است خراش مویی بر روی آن وجود داشته باشد که معمولا با چشم غیر مسلح دیدنش سخت است.
کیفیت MS68
این سکه دارای یک یا چند خراش مویی است.
کیفیت MS67
این سکه خراش نسبی سطحی ریزی دارد ولی لعاب و ضرب سکه بی نظیر است
کیفیت MS66
این سکه ممکن است چند خراش داشته باشد ولی خراش ها عمیق نبوده و سطحی و ریز هستند
کیفیت MS65
سکه دارای لعاب و درخشندگی بی نظیری است ولی ممکن است ضربه خوردگی و یا خراش داشته باشد.
کیفیت MS64
سکه خراش های ریزی بر روی خود دارد و ممکن است کنگره ضربه خوردگی نیز داشته باشد ولی این ایراد ها به اندازه ای نیستند که چشمگیر باشند و هیچ اثری از سایش نیست.
کیفیت MS63
سکه با ضرب و لعابی عالی است ولی نه به اندازه گرید های قبلی و خراش های ریز دارد که با چشم مسلح کاملا قابل مشاهده است. و ممکن است ضربه خوردگی ریزی بر کنگره نیز داشته باشد.
کیفیت MS62
قسمت های کوچکی از سکه ممکن است آسیب دیده باشند و ایراداتی نظیر خراش های ریز و یا ضرب خوردگی یا گرفتگی قالب بر آن مشهود است.
کیفیت MS61
سکه ایراد هایی دارد که با چشم غیر مسلح نیز قابل دیدن است ولی همچنان لعاب خود را حفظ کرده و به همین خاطر در دسته بانکی قرار می گیرد.
کیفیت MS60
سکه به دلیل نداشتن ایراد مشهود و مهم در دسته بانکی قرار می گیرد وگرنه کیفیت سکه بانکی را ندارد.
کیفیت AU58
قسمت هایی از لعاب سکه از دست رفته و سکه به صورت بسیار محدودی وارد چرخه شده است.
کیفیت AU55
دیگر ایراد های نظیر خراش مویی مطرح نیست چون قسمتی از سکه دچار ساییدگی خفیف شده است و لعاب سکه به طور جدی آسیب دیده است.
کیفیت AU50
لعاب سکه در آستانه از دست رفتگی است و سکه خراش و ضربه های سطحی بر روی خود دارد.
کیفیت EF45
لعاب سکه از دست رفته و خراش ها و ضربه ها کاملا مشهود است ولی هنوز سکه آن حالت بکری و زنده خود را حفظ کرده است.
کیفیت EF40
وضعیت سکه مانند گرید قبلی است با این تفاوت که حالت بکری کمتری نسبت به گرید قبلی دارد.
کیفیت VF35
سکه دارای اشکالات زیادی است و ساییدگی هایی نیز دارد.
کیفیت VF30
سکه دچار اشکالات جدی است و ممکن است برجستگی های قسمتی از سکه از دست رفته باشد.
کیفیت VF25
ساییدگی ها و ضربات و خراش های روی سکه زیاد است.
کیفیت VF20
نقش های روی سکه در آستانه از دست رفتگی است.
کیفیت F15
سکه قسمتی هایی از برجستگی خود را از دست داده و فقط نقش برخی کلمات بر روی آن خوانده می شود.
** تمام سکه های پایین تر از گرید F به قیمت فلز آن سکه معامله می شوند مگر آن که سکه بسیار نایاب یا نایاب باشد.
که در این صورت شاید ارزش کلکسیونی داشته باشد آن هم نه برای مجموعه داران حرفه ای.
کیفیت VG
سکه تقریبا حالت صاف مانند دارد و نقش های روی سکه با چشم مسلح خوانده می شود. این گرید با دو عنوان VG10 و VG8 شناخته می شوند.
کیفیت G
سکه حالت صاف دارد و دیگر هیچ کدام از معیار های سکه کلکسیونی را ندارد.شاید فقط یک یا دو مورد از برجستگی سکه مشخص باشد. این سکه ارزش نگه داری ندارد مگر آنکه سکه ی نایابی باشد. این گرید با دو معیار G6 و G4 ذکر می شود.
کیفیت AG یا تقریبا خوب about good
سکه فقط نقش هایی از دور کنگره دارد و تقریبا هیچ عنوان و جزئیاتی از روی سکه قابل خواندن نیست.این گرید را با عنوان AG3 نیز می شناسند.
کیفیت FR
سکه حتی نقش های دور کنگره را هم از دست داده و یک گام تا حالت صاف کامل و از دست رفتن تمام برجستگی ها فاصله دارد.علامت اختصاری این گرید FR2 می باشد.
کیفیت PO یا poor
سکه تماما صاف شده و بیشتر شبیه به پولک است تا سکه. این گرید پایین ترین درجه ای است که یک سکه می تواند داشته باشد.
تحقیق و گردآوری:محمدرضا اجلالی
اسفند 1401
پرسش کاربران