واریته تاریخ
واریته در لغت به معنای تنوع و گوناگونی می باشد.این اصطلاح نامی است آشنا برای کلکسیونرها.عده ای از مجموعه داران اقدام به جمع آوری واریته سکه های گوناگون می کنند و عده ای نیز فقط به تاریخ و مبلغ اکتفا می کنند. جمع کردن یک سکه با تاریخ و مبلغ اسمی یکسان با تفاوت های ریز (واریته) یک نوع تفریح و زیرشاخه ای از مجموعه داری است.
در این مقاله قصد داریم به چند نمونه از واریته های تاریخ در سکه های گوناگون بپردازیم.
کارمان را با مشهور ها آغاز می کنیم.
سکه های تاریخ بزرگ و کوچک یک نوع از واریته های فراوان می باشد.
سکه هایی که به دلیل گرفتگی قالب یا از روی عمد یا غیر عمد(اشتباهی) رقم یا ارقامی از آن ها خوانده نمی شود یا ضرب نشده است را به اصطلاح تاریخ ناقص می گویند.
آن دسته از سکه هایی که به صورت سهوی یا عمدی دارای رقم یا ارقامی اضافی در کنار تاریخ اصلی خودشان هستند، تاریخ اضافی می گویند.
سکه سورشارژ یکی از روش های جایگزین برای استعمال آن در دوره ها و زمان های مختلف یا خاص است.سورشارژها انواع مختلفی دارند که یک نمونه از آن، سورشارژ تاریخ در سکه می باشد. این کار عموما برای مصرف سکه هایی که قبلا ضرب شدند و در خزانه بانک مرکزی موجود هستند و قصد روانه شدن به بازار در سال های بعد را دارند استفاده می شود.
تاریخ چرخیده اصطلاحی است که به دلیل چرخش یکی از ارقام تاریخ نسبت به خط افقی و عمودی می گویند.اکثر سکه های تاریخ چرخیده جزو کمیاب های مجموعه داری محسوب می شوند.
سکه دو تاریخ به دلیل اشتباهات ناشی از طراحی قالب در سکه هایی از قاجار دیده می شوند.محتمل است که از قالب سکه های خطی برای ضرب سکه های تصویری استفاده شده است. به دلیل اینکه تاریخ سکه های خطی در پشت سکه نقش می بست. بعد ها برای صرفه جویی در تولید قالب برای سکه های تصویری از قالب پشتی آن ها استفاده شده است. در برخی از سکه های شاهی قاجار واریته سه تاریخ نیز وجود دارد.
سکه هایی در دوران قاجار دیده می شود که به دلیل اشتباه ناشی از طراحی قالب دارای تاریخ نمی باشند.این سکه ها به سکه های بدون تاریخ مشهور هستند و اینکه آیا در سال های مختلف ضرب شده اند یا در یک سال نظر قطعی نمی توان گفت. ولی میزان کم یا فراوانی این سکه ها بستگی به مقدار تیراژشان دارد.
واریته های تاریخ مختلفی در دوران قاجار هستند که به صورت کلی به تاریخ زیرپای شیر یا تاریخ زیر برگ زیتون یا... مشهور هستند.
برخی از سکه های دوره قاجار به دلیل اشتباهات فراوان در دوره قاجار، عدد تاریخ به اشتباه روی آن ها درج شده است.مانند سکه شاهی ناصرالدین شاه که در زیر تاریخ اصلی 1313 عدد 130 دیده می شود. یا سکه شاهی 1314 مظفرالدین شاه که به اشتباه عدد 1301 نیز ضرب شده است.
تحقیق و گردآوری: محمدرضا اجلالی
اسفند 1401
پرسش کاربران